Đại học Hong Kong (HKU) - ngôi trường xếp hạng 11 thế giới theo QS, thông báo kết quả điều tra hôm 17/12.
Hội đồng kỷ luật xác nhận một bài báo khoa học của Giáo sư Paul Yip và học trò đã sử dụng 20 tài liệu tham khảo không có thật trên tổng số 61 nguồn trích dẫn (chiếm gần 1/3).
Giáo sư Paul Yip. Ảnh: SCMP
Sự việc bắt đầu từ tháng trước khi cộng đồng mạng và giới học thuật nghi ngờ tính xác thực của bài nghiên cứu về xu hướng sinh sản tại Hong Kong trong 40 năm qua. Công trình này được đăng tải trên tạp chí Nghiên cứu dân số và phát triển Trung Quốc vào giữa tháng 10.
Giáo sư Yip thừa nhận sử dụng AI trong quá trình thực hiện nhưng thiếu khâu kiểm chứng cuối cùng, dẫn đến sử dụng các nguồn tài liệu "hư cấu" do AI tự tạo ra. Ông xin lỗi và từ chức Phó trưởng khoa Khoa học xã hội, đồng thời rút khỏi các hội đồng nghiên cứu của trường. Tạp chí đăng tải cũng gỡ bài.
"Trường đã tiến hành các biện pháp kỷ luật và xử lý thích đáng. Tất cả nghiên cứu sinh và giảng viên đều phải đảm bảo công trình đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế về đạo đức nghề nghiệp", thông báo từ HKU nhấn mạnh.
Vụ bê bối gây chú ý trong giới nghiên cứu, bởi GS Paul Yip có tầm ảnh hưởng lớn. Ông từng là cố vấn cho chính quyền trong các lĩnh vực y tế công cộng và giáo dục. Hiện, ông là thành viên của Ủy ban Tư vấn về sức khỏe tâm thần thuộc Cơ quan Y tế.
Liên đới trong vụ việc, nghiên cứu sinh tiến sĩ Bai Yiming - người cùng thực hiện bài báo đối mặt với các hình thức kỷ luật nghiêm khắc. Bai vốn là cây viết năng nổ về mảng sức khỏe cộng đồng và chính sách với nhiều bài đăng trên các tờ báo lớn trước đó.
Vụ việc tại HKU là hồi chuông cảnh báo mới nhất về ranh giới mong manh giữa việc hỗ trợ và lạm dụng AI trong môi trường học thuật đỉnh cao.
Doãn Hùng (Theo The Standard, SCMP)
