Amerikaanse 'shutdown' is een feit, wat betekent dat concreet?

Voor het eerst in zeven jaar gaat de Amerikaanse overheid gedeeltelijk op slot. Democraten en Republikeinen slaagden er vannacht niet in om een akkoord te bereiken over de federale uitgaven, die jaarlijks in september worden vastgesteld. Zowel de Republikeinen als de Democraten geven elkaar de schuld van de impasse.

Maar wat betekent zo'n government shutdown eigenlijk? En wat zijn de gevolgen? Vier vragen en antwoorden.

Wat gebeurt er tijdens een shutdown?

Tijdens een shutdown wordt de geldkraan voor niet-essentiële overheidsdiensten in de VS dichtgedraaid. Diensten die niet noodzakelijk zijn voor de nationale veiligheid komen daardoor stil te liggen.

Volgens het Congressional Budget Office (CBO) worden ongeveer 750.000 overheidsmedewerkers niet doorbetaald en naar huis gestuurd. Dit zijn bijvoorbeeld mensen die werken bij ruimtevaartorganisatie NASA, of bij het ministerie van Volksgezondheid, Buitenlandse Zaken of Defensie.

Het CBO schat dat het dagelijks om zo'n 400 miljoen dollar aan salariskosten gaat. Dit geld wordt mogelijk alsnog uitbetaald zodra de shutdown voorbij is.

Mensen met 'essentiële' beroepen, zoals bij de FBI, douane, grensbewaking en het leger (zo'n 2 miljoen troepen inclusief honderden leden van de Nationale Garde) krijgen geen salaris, maar moeten wel doorwerken. Parlementsleden worden wel doorbetaald.

Wat zijn de gevolgen van een shutdown?

Een overheidssluiting gaat bijna altijd gepaard met flinke economische schade, omdat veel Amerikanen minder te besteden hebben en de VS inkomsten misloopt.

Ook toeristen die naar de VS reizen, zullen de gevolgen van de shutdown merken. Openbare plekken die door de federale overheid worden gefinancierd, zoals musea en nationale parken, moeten hun deuren sluiten.

En hoewel luchtverkeersdiensten als essentieel worden gezien, krijgen werknemers pas hun salaris zodra de sluiting over is. Tijdens de vorige shutdown in 2018 meldden veel medewerkers zich ziek. Dat leidde tot flinke vertragingen op de luchthavens.

Ook controles op voeding, waterzuivering en elektriciteitscentrales werden tijdelijk stopgezet. Verder kunnen wegwerkzaamheden die door de federale overheid worden gefinancierd of uitgevoerd vertraging oplopen. En federale rechtbanken zeggen dat ze nog maar een paar dagen kunnen doorgaan, voordat ze dicht moeten. De post wordt wel bezorgd.

Bijna zeven miljoen Amerikaanse moeders, baby's en kinderen dreigen financiële steun uit voedingsprogramma's tijdelijk mis te lopen, omdat deze programma's afhankelijk zijn van federale financiering. Enkele sociale uitkeringen, zoals pensioenen, uitkeringen voor invaliden en veteranen worden nog wel uitbetaald, maar kunnen vertraging oplopen.

Zo zag de stemming in de Senaat er vannacht uit:

Waarom is er nu een shutdown?

President Trump en zijn Republikeinse partijgenoten slaagden er voor de deadline van 06.00 uur vanochtend (00.00 uur lokale tijd) niet in om tot een akkoord te komen met de Democraten over de financiering van overheidsdiensten en de gezondheidszorg. Een shutdown werd onvermijdelijk toen een Republikeins wetsvoorstel om de financieringsdeadline met zeven weken te verlengen, werd verworpen.

Het wetsvoorstel kreeg 55 voor- en 45 tegenstemmen. Dat was onvoldoende om de vereiste 60 van de 100 stemmen in de Senaat te behalen. Met 53 zetels in de Senaat hebben de Republikeinen steun van Democraten nodig om het wetsvoorstel goed te keuren.

Democraten willen dat de regering-Trump de drastische bezuinigingen op de gezondheidszorg terugdraait en dat de Affordable Care Act, ook wel Obamacare genoemd, wordt verlengd. Die wet heeft ziektekostenverzekeringen voor Amerikanen toegankelijk gemaakt, maar het kost de overheid mogelijk 1,3 biljoen dollar over de komende tien jaar.

Democraten willen voorkomen dat zo'n tien miljoen Amerikanen hun verzekering verliezen, premies stijgen, toegang tot de zorg afneemt en ongelijkheid groeit.

Is er dan geen oplossing?

Jawel, maar daarvoor moeten de Republikeinen en Democraten het eens worden over de overheidsuitgaven. Het is nog onduidelijk hoe lang deze shutdown zal duren, omdat beide partijen weigeren toe te geven. Een vorige shutdown werd begin dit voorjaar op het nippertje afgewend, toen een klein deel van de Democraten overstag ging en instemde met de Republikeinen.

Een peiling van de New York Times laat zien dat slechts 27 procent van de ondervraagden vindt dat de Democraten de poot stijf moeten houden. Ook vindt bijna de helft van geregistreerde Democratische kiezers dat een shutdown moet worden voorkomen, zelfs als dat betekent dat er moet worden toegegeven aan de Republikeinen. Shutdowns zijn doorgaans alleen schadelijk voor de partij aan de macht, maar dat lijkt dit keer niet het geval.