Wij Nederlanders staan bekend als nuchter volk. We maken ons niet zo snel druk, vinden al gauw dat dingen “gewoon normaal” moeten zijn en houden liever de rust. Natuurlijk kan er heus wel wat gebeuren zonder dat wij daar meteen van in paniek raken, maar er zit bij ons altijd een bepaalde grens. Een grens van fatsoen, van ongemak, van weten wanneer iets net te ver gaat. Dat stukje rem ontbreekt bij de Engelsen volledig. Voor hen lijkt schaamte geen betekenis te hebben en dat levert soms bizarre taferelen op die ons alleen maar met gefronste wenkbrauwen doen toekijken.
Het incident waar zoveel over gesproken wordt, maakt dat verschil nog duidelijker. Twee Engelsen werden op heterdaad betrapt in een situatie die de meeste mensen ongemakkelijk zou vinden. In plaats van te stoppen en met rode wangen weg te vluchten, kozen zij ervoor om gewoon door te gaan. Alsof er niets aan de hand was, alsof de aanwezigheid van toeschouwers geen enkel effect had. Voor hen was het geen reden om zich opgelaten te voelen, maar eerder een kans om het moment te rekken.
Dat zegt veel over hoe verschillend onze mentaliteit is. Nederlanders hebben iets ingetogens, zelfs in onze losheid. We houden van gezelligheid, we genieten van een feestje, maar ergens blijft er een stemmetje in ons hoofd dat zegt: “Doe maar normaal, dan doe je al gek genoeg.” Wanneer er iets gebeurt dat de sociale norm overschrijdt, kiezen wij er meestal voor om weg te kijken of het te relativeren met een grapje. Maar de Engelsen, die zien zo’n situatie niet als een moment om je stil te houden. Zij maken er juist een soort voorstelling van. Het lijkt bijna alsof ze pas echt tot leven komen wanneer anderen meegluren.
De vraag is natuurlijk waar dit vandaan komt. Een groot deel ligt waarschijnlijk in de cultuur. Engeland heeft een uitgaansleven dat gebouwd is op lossere grenzen. De pinten bier worden sneller achterovergeslagen, de straten zijn voller, de sfeer is rauwer. Dat zorgt ervoor dat schaamte sneller verdwijnt. Het idee dat iemand kijkt of filmt, schrikt hen niet af maar moedigt hen juist aan. Het is een mentaliteit die draait om lef tonen, om de remmen losgooien en om de gedachte dat de mening van anderen je niet hoeft te beperken.
In dit specifieke geval speelde sociale media ook een belangrijke rol. Het hele tafereel werd gefilmd en binnen enkele minuten verspreid. Voor Nederlanders zou dat de ultieme nachtmerrie zijn: een ongemakkelijk moment dat ineens wereldwijd rondgaat. Maar voor Engelsen lijkt dat eerder een kans te zijn om viraal te gaan. Het idee dat miljoenen mensen meekijken, maakt de schaamte niet groter, maar kleiner. De camera’s zijn geen bedreiging, maar eerder een spotlight waarin ze zich nog meer op hun gemak voelen.
Voor ons blijft het lastig te begrijpen. Wij kijken naar die beelden en vragen ons vooral af: waarom? Waarom zou je dit in het openbaar doen, waarom zou je geen schaamte voelen, waarom zou je niet gewoon even wachten tot je thuis bent? Het zit niet in onze natuur om zulke momenten te omarmen. Wij houden rare fratsen liever binnenskamers. En precies daar zie je het culturele verschil zo scherp. Waar wij onszelf willen beschermen tegen gezichtsverlies, zoeken Engelsen juist de grens op en gaan er met volle overtuiging overheen.
Toch roept het ook een interessante discussie op. Is het eigenlijk wel slecht om schaamte los te laten? Schaamte is immers een sociaal mechanisme dat ons gedrag binnen de lijntjes houdt. Het zorgt ervoor dat we rekening houden met elkaar en dat er een zekere orde blijft bestaan. Zonder dat zouden we in een wereld leven waarin alles kan en mag, zonder filter of beperking. Dat klinkt chaotisch, maar voor sommigen ook bevrijdend. Want zonder schaamte leef je met een bepaalde vrijheid die wij misschien nooit helemaal begrijpen.
Het contrast tussen Nederland en Engeland laat zien hoe cultuur ons gedrag vormt. Wij hechten aan regels en een zekere mate van fatsoen, terwijl zij eerder denken in termen van “waarom niet?”. En hoewel dat soms tot ongemakkelijke beelden leidt, is het ook een reflectie van een mentaliteit waarin de mening van anderen simpelweg minder zwaar weegt.
Uiteindelijk blijft het de vraag of je dat bewonderenswaardig vindt of juist schokkend. Wat vaststaat, is dat dit soort momenten ons altijd zullen bijblijven. Voor Nederlanders blijft het iets waar we onze schouders bij ophalen en zeggen dat het “te ver” gaat. Voor de Engelsen is het gewoon een avond als alle andere. En juist dat verschil maakt het zo fascinerend.