- 中文名
- 巴厘语
- 外文名
- Balinese
- 类 别
- 通行于印度尼西亚巴厘岛的语言
- 所属语系
- 南岛语系
大部分巴厘语的使用者还通晓印度尼西亚语。 2011年,巴厘文化理事会估计,巴厘岛上日常生活中仍在使用巴厘语的人不超过100万,在城市里,父母只教子女印尼语甚至是英语。同时,大众传媒和学校中的对话已越来越少。大多数人对巴厘语的文字很不熟悉,大部分巴厘人只把它作为一种基础语言,在日常生活中与印尼语混用。但是在巴厘岛以外的其他地区,巴厘语仍被使用,并且在语言保护中起着重要作用。
辅音:
- | 唇音 | 齿音 | 硬腭音 | 软腭音 | 声门音 | ||||
塞音 | p | b | t | d | c | ɟ | k | ɡ | - |
鼻音 | m | n | ɲ | ŋ | - | ||||
擦音 | - | s | - | - | h | ||||
颤音 | - | r | - | - | - | ||||
边音 | - | l | - | - | - | ||||
通音 | w | - | j | - | - |
元音
- | 前 | 央 | 后 |
闭 | i | - | u |
半开 | e | ə | o |
开 | - | a | - |
1、名词
巴厘语名词没有语法性,也没有区分单复数的形态。在名词词尾上加-é(辅音结尾)/-né(元音结尾)表示定指,如:
biu香蕉→biuné这只香蕉
jadma 人→jadmané 这个人
asu 狗→asuné 这条狗
alas 树林→alasé 这片树林
cicing 狗→cicingé 这条狗
anak 人→anaké 这个人
2、形容词
巴厘语形容词大部分没有形态变化,表示程度时在前面加副词即可,小部分名词可以添加词尾表示程度强弱,如:
becik 好→kirang becik 不太好→langkung becik 比较好→pinih becik 极好
corah 坏→kirang corah 不太坏→langkung corah 比较坏→pinih corah 极坏
gencang 快→gencangan 极快(=paling gencang)
tegeh 高→tegehan 极高(=paling tegeh)
3、动词
巴厘语动词词干有两种形态:词首为非鼻音、词首为鼻音。非鼻音的形态通常用于命令式。词首鼻音化有如下一些规则:
(1)词首为t、d变为n
tingal→ningal看
takeh→nakeh猜
dampeh→nampeh吹
dangsek→nangsek推、按
(2)词首为b、p变为m
beli→meli 买
bésbés→mésbés 撕碎
pangseg→mangseg 打碎
polih→molih 获得
(3)词首为c、s、j变为ny
cingak→nyingak 注意
sabat→nyabat 扔
jemuh→nyemuh 晒
(4)词首为l、r时在前面加nge-
lantur→ngelantur 持续
labur→ngelabur 涂刷
racik→ngeracik 搅拌
rajah→ngerajah 画神秘图案、纹身
(5)词首为k变为ng
kutang→ngutang 抛弃
kutik→ngutik 戳
(6)词首为元音则添加ng-
aba→ngaba 携带
alih→ngalih 寻找
ampad→ngampad 割
带鼻音动词与非鼻音动词在表达相同意义的时候,语序有所不同,如:
Sampiné adep tiang ka anaké ento.(sampi牛-né定指,adep卖,tiang我,ka向,anak人-é定指,ento那个)
Tiang ngadep sampiné ka anaké ento.(ngadep为adep的带鼻音形式)
我把牛卖给了那个人。
巴厘语动词没有表示时态的形态,需要区分时加相应的副词、助动词等,如:
Ané cén dogén lakar juang tiang. 无论给我哪一个我都要。(lakar 打算,juang 拿)
Sané alit jaga tumbas tiang. 我要买小的那个。(jaga 将要,tumbas 买)
Ipun sampun/suba ngantos sué. 他已经等了很长时间了。(sampun 已经/suba 已经,ngantos 等待)
Tiang sampun/suba uning saking ibi. 我昨天就已经知道了。(uning 知道)
动词的被动式通过添加词缀构成,如:juk→juka被抓,gae→gaena被做,entung→entunganga被扔,tunas→katunas被拿,tumbas→katumbas被买
4、敬语
巴厘语同爪哇语类似,根据说话双方的地位,所用词有很大区别。多数词都有高变体(alus,意为“高雅的”)和低变体(lumrah,意为“熟悉的”)的区别。高变体通常用双方关系较远、场合较为正式的对话中;低变体常用于关系亲密的熟人之间。以下是一些对照词汇。
高变体 | 低变体 | 译文 | 高变体 | 低变体 | 译文 |
dados | dadi | 是、成为 | uning | tawang | 知道 |
meneng | nongos | 住 | napi | apa | 什么 |
niki | ené | 这个、这些 | pisang | biu | 香蕉 |
parab | adan | 名字 | bé | ulam | 鱼 |
ring | sig | 在……(里) | bojog | wenara | 猴 |
saking | uli | 从…… | buyung | laler | 苍蝇 |
sira | nyén | 谁 | céléng | bawi | 猪 |
suwitra | timpal | 朋友 | cicing | asu | 狗 |
tiang/titiang | cang/ciang | 我 | bébék | bébék | 鸭 |
berat | baat | 重的 | ajak | sareng | 和…… |
abang | barak | 红的 | buah | woh | 水果 |
alit | cenik | 小的 | pasih | segara | 海 |
kosek | cupit | 窄的 | tumbas | beli | 买 |
putih | petak | 白的 | medal | pesu | 出去 |
selem | ireng | 黑的 | nganggé | nganggo | 使用 |
panjang | lantang | 长的 | masolah | ngigel | 跳舞 |
jagat | gumi | (家、世界 | rauh | teka | 到达 |
lelawah | lelawah | 蝙蝠 | gajah | gajah | 象 |
basa | basa | 语言 | méong | méong | 猫 |
基数词 | |||||
0 | kosun(puyung) | 10 | dasa,dasa | 20 | duang dasa(kalihdasa) |
1 | besik(siki, adiri,eka) | 11 | solas | 21 | duang dasa besik; selikur |
2 | dua(kalih,dwi) | 12 | roras | 22 | duang dasa dua; dualikur |
3 | telu(tiga,tri) | 13 | telu las | 23 | duang dasa telu; telulikur |
4 | empat,(papat,catur) | 14 | pat belas | 24 | duang dasa papat |
5 | lima(panca) | 15 | lima las | 25 | duang dasa lima; selae |
6 | nenem(nem,sad) | 16 | nem belas | 26 | duang dasa nenem |
7 | pitu(sapta) | 17 | pitu las | 27 | duang dasa pitu |
8 | kutus(asta) | 18 | plekutus | 28 | duang dasa kutus |
9 | sia(sanga) | 19 | sia ngolas | 29 | duang dasa sia |
10 | dasa,dasa | - | - | 1,000 | siu |
20 | duang dasa; kalihdasa | - | - | 2,000 | duang tali |
30 | telung dasa; tigang dasa | 35 | telung dasa lima; sasur | 3,000 | telung tali |
40 | petang dasa | 45 | petang dasa lima; setiman | 4,000 | empat tali |
50 | limang dasa; seket | - | - | 5,000 | limang tali |
60 | nenem dasa, nemdasa | - | - | 6,000 | nem tali |
70 | pitung dasa | 75 | pitung dasa lima; telung benang | 7,000 | pitung tali |
80 | ulungdasa | - | - | 8,000 | kutus tali |
90 | sangadasa | - | - | 9,000 | siang tali |
100 | satus | 200 | satak | - | - |
300 | telung atus | - | - | - | - |
10,000 | dasa tali, rhiba hauna | - | - | - | - |
1,000,000 | yuta | - | - | - | - |
2,000,000 | kalih yuta | - | - | - | - |
once | acepok, ping cepok, ping siki | - | - | - | - |
twice | ping pindo, ping kalih | - | - | - | - |
序数词 | |
1 | ané paling malu, sané kapertama |
2 | ané nomer dua, sané kaping kalih |
3 | ping telu |
4 | ping empat |
5 | ping lim |
6 | ping nenem |
7 | ping pitu |
8 | ping kutus |
9 | ping sia |
10 | ping dasa |