Stemgedrag Tweede Kamer 2013-2016 nader bekeken
DATA VAN DE DAG - Vorige week lieten we zien in welke mate het stemgedrag van fracties met elkaar overeenkomt. Maar uit de dataset valt nog meer interessants te halen. Zoals de mate van fractiediscipline.
De fractiediscipline is 99,999%
In de geanalyseerde periode waren er 10.255 stemmingen. Daarbij zijn 1.535.371 stemmen uitgebracht. Bij stemmingen met handopsteken stemt 1 persoon namens een hele fractie (en telt dus het aantal zetels mee in het aantal stemmen).
Een enkele keer wordt een hoofdelijke stemming aangevraagd. Dan moet ieder kamerlid individueel zijn stem uitbrengen.
In deze periode werd 56 keer hoofdelijk gestemd. 47 keer stemde iedereen binnen een fractie gelijk. Maar 9 keer werd er door een fractielid afgeweken van wat de meerderheid van de fractie deed. Daarnaast is bij 9 stemmingen met handopsteken door fractieleden een stemverklaring afgelegd waarmee een of twee fractieleden ook afweken van het fractiestandpunt.
Dat betekent dat slechts 19/1.535.371 deel van alle stemmen niet in lijn met het fractiestandpunt was. Ofwel, de fractiediscipline is 99,999%.
Dit waren overigens de zeven hoofdelijke stemmingen waar afgeweken werd:
| Stemming | Datum | Dossier-stuknr | Aantal | Partij(en) |
| 2013P06220 | 18-apr-13 | 19637-1652 | 2 | VVD, CDA |
| 2014P09012 | 10-jun-14 | 33846-27 | 2 | VVD, PvdA |
| 2014P09485 | 17-jun-14 | 28286-742 | 1 | PvdA |
| 2015P12236 | 19-aug-15 | 21501-07-1300 | 1 | VVD |
| 2016P01545 | 02-feb-16 | 34340-6 | 1 | PVV |
| 2016P01545 | 02-feb-16 | 34340-9 | 1 | PVV |
| 2016P06181 | 19-apr-16 | 34270-11 | 1 | PvdA |
En dit zijn de negen stemmingen waar een stemverklaring werd afgegeven:
| Stemming | Datum | Dossier-stuknr | Aantal | Partij(en) |
| 2013P17943 | 19-nov-13 | 33763-23 | 1 | PvdA |
| 2014P08104 | 27-mei-14 | 32476 | 1 | CDA |
| 2014P10647 | 01-jul-14 | 33752-100 | 1 | PvdA |
| 2015P00763 | 21-jan-15 | 21501-07-1221 | 1 | PvdA |
| 2015P03907 | 17-mrt-15 | 26488-381 | 1 | PvdA |
| 2015P10878 | 01-jul-15 | 30196-336 | 2 | PvdA |
| 2015P13420 | 10-sep-15 | 19637-2031 | 1 | PvdA |
| 2015P13945 | 22-sep-15 | 30874-(R1818)-8 | 1 | PvdA |
| 2015P13945 | 22-sep-15 | 30874-(R1818) | 1 | PvdA |
Van deze afwijkende stemmen staan er 5 op naam van Jacques Monasch van de PvdA.
Oppositie
We hebben ook gekeken hoe andere partijen stemden bij alle stemmingen waar de coalitiepartners VVD en PvdA op 1 lijn zaten. Dat was bij 8.222 van de stemmingen het geval (80%). Dan blijkt de SP het meest af te wijken van de coalitielijn.
| Fractie | Overeenkomst |
| SP | 45,3% |
| GrBvK | 50,8% |
| PVV | 51,9% |
| PvdD | 60,2% |
| GL | 60,4% |
| Houwers | 62,9% |
| 50PLUS | 63,6% |
| GrKö | 63,8% |
| D66 | 64,3% |
| CDA | 64,8% |
| CU | 65,1% |
| Klein | 65,6% |
| Van Vliet | 67,8% |
| SGP | 68,0% |
In de tijd
We hebben ook nog even gekeken naar het verloop van het aantal stemmingen door de tijd. Allereerst is het duidelijk (niet onverwacht) dat dinsdag de belangrijkste dag voor stemmingen is.
| Weekdag | Percentage |
| Dinsdag | 63% |
| Woensdag | 6% |
| Donderdag | 31% |
Onderstaande grafiek geeft het aantal stemmingen per maand weer. November en december zijn vaak drukke maanden voor het stemmen omdat dan veel van de begrotingshoofdstukken langskomen. Stemmingen in augustus zijn uitzondering omdat het dan vrijwel altijd reces is.
Afwezig
Het zijn uiteraard de kleine fracties waarbij het niet lukt om bij alle stemmingen te zijn. Dit is de top 5 van huidige fracties met hoogste aantal gemiste stemmingen:
| Fractie | Gemiste stemmingen |
| Van Vliet | 388 |
| 50PLUS | 133 |
| Klein | 63 |
| Houwers | 35 |
| GrKö | 14 |
Hierbij aangetekend dat leden van een enquêtecommissie vrijgesteld zijn van stemmingen. Zo was dhr van Vliet van de eenmansfractie Van Vliet voorzitter van de enquêtecommissie woningcorporaties.
Tegen
Maar welke partij is nou de echte "tegenpartij"? Als naar alle stemmingen gekeken wordt, blijkt dat de VVD te zijn. Maar dat geeft een verkeerde indruk. De VVD zit immers samen met de PvdA in de regering. Dat betekent dat met name veel moties en amendementen zich keren tegen het standpunt van de VVD en de PvdA. En die maken de bulk uit van alle stemmingen.
Zuiverder is het om te kijken naar alleen de wetten. Dan blijkt dat de PVV de tegenpartij is.
Aandeel tegenstemmen:
| Fractie | Amendement | Motie | Wet | Totaal |
| VVD | 65% | 75% | 5% | 71% |
| Houwers | 67% | 69% | 2% | 67% |
| GrBvK | 75% | 63% | 37% | 65% |
| Van Vliet | 61% | 67% | 4% | 64% |
| PvdA | 60% | 62% | 1% | 60% |
| PVV | 52% | 49% | 41% | 49% |
| SGP | 49% | 49% | 12% | 48% |
| CDA | 49% | 48% | 14% | 47% |
| Klein | 43% | 46% | 10% | 45% |
| D66 | 46% | 42% | 9% | 42% |
| CU | 42% | 36% | 14% | 36% |
| GrKö | 36% | 31% | 6% | 31% |
| GL | 27% | 28% | 20% | 28% |
| 50PLUS | 28% | 26% | 16% | 26% |
| SP | 26% | 23% | 33% | 24% |
| PvdD | 24% | 23% | 37% | 24% |
Ook interessant om te lezen
Aantal fracties in Tweede Kamer op record
DATA VAN DE DAG - Met het vertrek van Jacques Monasch uit de fractie van de PvdA is het aantal fracties in de Tweede Kamer gekomen op 17, een naoorlogs record.
Aantal fracties in Tweede Kamer op record
DATA VAN DE DAG - Jacques Monasch stapt uit de fractie van de PvdA maar blijft in de Tweede Kamer. Daarmee komt het aantal fracties in de Tweede Kamer op 17. Een nieuw record.
Analyse stemgedrag ingediende moties Tweede Kamer 2013-2016
DATA VAN DE DAG - Met de vergaarde data over het stemgedrag van de partijen in de Tweede Kamer kunnen we ook nog bepalen hoe populair de moties van iedere partij bij andere partijen zijn. Zo blijken die van de VVD het meest geliefd en die van de Groep Bontes - van Klaveren het minst.
Als de data niet open is
Alle gegevens over de stemmingen in de Tweede Kamer zijn online beschikbaar. Maar dat maakt het nog niet tot open data. Hoe verzamel je dan die data om er toch iets mee te kunnen doen?
Analyse stemgedrag Tweede Kamer 2013-2016: D66 politieke midden
DATA VAN DE DAG - We hebben ruim drie jaar aan stemmingen van de Tweede Kamer geanalyseerd en komen tot de conclusie dat D66 het politieke midden is. En van de oorspronkelijk gekozen stemt de PVV het minst mee met andere partijen.
Verloop aantal leden politieke partijen
DATA VAN DE DAG - Jaarlijks publiceert het DNPP een overzicht van het aantal leden van iedere politieke partij in Nederland. Op basis van die publicaties hebben we deze langjarige overzichten gemaakt.
Duur periodes voorzitterschap Tweede Kamer
DATA VAN DE DAG - Morgen kiest de Tweede Kamer tussentijds een nieuwe voorzitter omdat Anouchka van Miltenburg december vorig jaar besloot te stoppen na 1173 dagen. We vroegen ons af hoe lang de voorzitters in het verleden die functie bezetten.
Tweede Kamer voorzitter Van Miltenburg laat zich vaker vervangen dan haar voorgangers
AANVRAAG DATA - Op verzoek De Stand uitgezocht hoe vaak de huidige Tweede Kamervoorzitter vergaderingen voorzit. Scrape op alle verslagen plenaire vergaderingen Tweede Kamer.
ARTIKEL - Alle aandacht voor Anouchka van Miltenburg doet anders vermoeden, maar het is echt zo: de Tweede Kamer-voorzitter is opvallend vaak afwezig. Voor bijna de helft van de vergaderingen laat Van Miltenburg zich vervangen.
Aantal fracties in Tweede Kamer nu gelijk aan record 1976
DATA VAN DE DAG - Nu dhr Houwers, voorheen VVD, zijn zetel opeist en onafhankelijk doorgaat, zijn er zestien fracties in de Tweede Kamer. Net zoveel als in 1976.